Dünyanın her yerinde sömürüyü, savaşı, ırkçılığı, hırsızlığı, yobazlığı, zulmü hak sayan, haksız, hukuksuz ve adaletsiz bir düzene karşı baş kaldırının adıdır 1 MAYIS. Doğanın ve insan hayatının yok sayıldığı, zenginliklerin çoğunluğuna küçük bir azınlığın el koyduğu sömürü düzenine karşı emekçilerin ve mazlumların birlik ve dayanışma günüdür 1 MAYIS.
1 Mayıs, işçi sınıfının ekonomik ve demokratik mücadelesinin, burjuvazi tarafından zorla engellendiği tarihsel sürecin simgesidir. İlk kez 1856’da Avustralya’nın Melbourne kentinde taş ve inşaat işçileri, günde 8 saatlik iş günü talebiyle bir yürüyüş düzenlediler. 1 Mayıs 1886’da Amerika İşçi Sendikaları Konfederasyonu önderliğinde işçiler günde 12 saat, haftada 6 gün olan çalışma takvimine karşı, günlük 8 saatlik çalışma talebiyle iş bıraktılar. 1 Mayıs 1886’da başlayan gösterilere Chicago’da 90 bin, Newyork ve Detroit kentlerinde on bin işçi katılıdı. 3 Mayıs günü 1.200 fabrikada 350 bin işçi greve başladı.
“Bütün ülkelerin işçileri birleşin,
zincirlerinizden başka kaybedecek bir şeyiniz yok.
Kazanacağınız bir dünya var!” Karl Marx
Chicago’da greve çıkan işçilerin eylemini bastırmak için işverenler grevi kırmak için sokak çeteleriyle anlaşıyor. Sokak çeteleri bir taraftan işçilere saldırıyor, bir taraftan da grev kırıcılığı yapıyor. Grevci işçilerle sokak çeteleri arasında çıkan kavga sırasında, Chicago Polisi Mc Cormick Harvesting Machine şirketinin fabrikasında işçilere saldırıyor, dört işçi öldürülüyor. ABD hükümeti işçi sınıfının mücadelesini durdurmak amacıyla işçi önderlerini tutuklatıyor. Sekiz işçi önderinin yargılandığı mahkeme Albert Persons, Adolph Fischer, George Engel ve August Spies isimli işçi önderlerini idam cezasına çarptırıyor.
Albert Persons, mahkemede: “Bütün dünya biliyor suçsuz olduğumu. Eğer asılırsam cani olduğumdan değil, emekçi olduğumdan asılacağım.” diye sesleniyor. Bu mahkemenin kararıyla bu kahraman dört işçi önderi idam ediliyor. Bu kahraman işçi önderlerine mahkeme “özür dilerseniz idamınız uygulanmayacak” talebini reddederek onurlu ölümü seçiyorlar. Zira özür dileyecekleri bir suç işlememişlerdi.
İşçi önderlerinin cenaze törenine yüz binlerce insan katıldı. ABD’de yaşanan bu olaylar uluslararası işçi örgütlerini harekete geçirdi. II. Enternasyonal 1889’da Paris’te düzenlediği kongrede, Amerikan işçilerinin mücadelesini desteklemek amacıyla dünya çapında gösteriler düzenledi. 1890’dan başlamak üzere 1 Mayıs’ı da,“Uluslararası Birlik, Mücadele ve Dayanışma Günü” olarak kabul etti.
“1 Mayıs, 1 Mayıs işçinin, emekçinin bayramı
Devrimin şanlı yolunda,ilerleyen halkların bayramı.”
Osmanlı Devleti döneminde 1909 yılında İzmir’de, 1911 yılında tütün, liman ve pamuk işçilerinin örgütlü olduğu Selânik’te ve 1912 yılında İstanbul’da ilk defa 1 Mayıs kutlaması gerçekleşmiştir.
1 Mayıs İşçi Bayramı, Türkiye’de ilk kez 1923’te resmî olarak kutlanmıştır. 1923 yılında 1 Mayıs günü yasal olarak “İşçi Bayramı” ilan edildi. 1925’te çıkan Takrir-i Sükun Yasası ile yasaklandı. 1935 yılında 1 Mayıs’a “Bahar ve Çiçek Bayramı” adı verildi ve tatil günü ilan edildi.
DİSK (Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu) önderliğinde ilk defa 1976 yılında ve 1977 yılında İstanbul Taksim Meydanı’nda yaklaşık 500 bin kişiyle en geniş katılımlı 1 Mayıs mitingleri düzenlendi. Hain karanlık güçler 1977 1 Mayısındaki bu mitinge katılanların üzerine ateş açtı ve göstericilerden 34’ü, vurularak ve izdihamda ezilerek öldü, 136 kişi de yaralandı. Bu olay tarihe kanlı 1 Mayıs olarak geçsede 1978 in 1 Mayısında yüzbinlerce kişi Taksim Meydanı’ndan YAŞASIN 1 MAYIS diye faha güçlü bir şekilde haykırdı.
Darbeciler tarafından 1981 tarihinden itibaren resmi tatil günü olmaktan çıkarıldığı halde, Ülkemizde tüm yasaklara karşı sürekli kutlanan 1 MAYIS, TBMM tarafından 2008 Nisan’ında, “Emek ve Dayanışma Günü” olarak kutlanması kabul edildi. 22 Nisan 2009 tarihinde TBMM’de kabul edilen 5892 sayılı yasanın, 27 Nisan 2009’da Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmesi ile, 1 Mayıs resmi tatil ilan edilmiştir.
Günümüzde işçi ve emekçiler tarafından dünya çapında kutlanan, birlik, dayanışma günü, sömürü ve haksızlıklarla mücadele günü olan 1 Mayıs İşçi ve Emekçilerin Bayramı kutlu olsun.
Aydınlık yarınları yaratmak, kardeşçe, insanca yaşamak için, hakkımız olanı almak için . YAŞASIN 1 MAYIS. 27.04.2023 ŞANVER SARISALTUN
1 MAYIS İŞÇİ MARŞI
Günlerin bugün getirdiği, baskı zulüm ve kandır.
Ancak bu böyle gitmez, sömürü devam etmez,
Yepyeni bir hayat gelir, bizde ve her yerde.
1 mayıs, 1 mayıs işçinin, emekçinin bayramı
Devrimin şanlı yolunda,ilerleyen halkların bayramı.
Yepyeni bir güneş doğar, dağların doruklarından,
Mutlu bir hayat filizlenir, kavganın ufuklarından.
Yurdumun mutlu günleri, mutlak gelen gündedir.
1 mayıs, 1 mayıs işçinin, emekçinin bayramı,
Devrimin şanlı yolunda,ilerleyen halkların bayramı.
Ulusların gürleyen sesi, yeri göğü sarsıyor,
Halkların nasırlı yumruğu, balyoz gibi patlıyor.
Devrimin şanlı dalgası, dünyamızı kaplıyor.
Gün gelir, gün gelir zorbalar kalmaz gider,
Devrimin şanlı yolunda,kül gibi savrulur gider.
Söz: Sarper Özsan
Müzik: Sarper Özsan
