CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, tarımsal üretimde yaşanan sorunlara, yayınladığı raporla dikkat çekti.
Gürer: “Ürün alım fiyatları maliyetlerin altında kaldı”
Gürer: “Tarım tepetakla gidiyor”
CHP Niğde Milletvekili ve Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer, hububat, patates, soğan, çay, şekerpancarı, meyve ve sebzede yaşanan sorunları değerlendirdi. Üreticiler ile yaptığı görüşmelerde ürettikleri ürünlerin girdi maliyet artışının altında alım fiyatlarının oluşması nedeniyle üreticinin yaşadığı sıkıntıyı tarlada yerinde tespit etti.
Gürer, girdi maliyetlerindeki artış ve düşük alım fiyatlarının çiftçiyi yaraladığına dikkat çekti.
GÜRER’DEN AKP’NİN ÜRÜN ALIM FİYAT POLİTİKALARINA SERT ELEŞTİRİ
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, AKP hükümetinin tarım ürünlerine yönelik düşük alım fiyat politikalarını sert bir dille eleştirdi. Gürer, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan tarımsal girdi maliyetlerinin bir yıl içinde %54 oranında arttığını vurgulayarak, bu artışa rağmen açıklanan alım fiyatlarının üreticilerinin belini büktüğünü belirtti.
Gürer, buğdayın alım fiyatının %12 oranında arttığını, makarnalık buğday için 10.000 TL/ton, ekmeklik buğday için ise 9.250 TL/ton olarak açıklandığını, arpa alım fiyatının ise sadece %3 oranında bir artışla 7.250 TL/ton olarak belirlendiğini belirterek, “Çukurova’da hasat bitti. İç Anadolu’da hasat devam ediyor. TMO alım koşulları ve depoya teslim ürün alımı çiftçiyi tüccarın eline bıraktı. Tüccar, fiyatı daha da aşağı çekti. Borçlu çiftçi, tarlada ürününü satmaya çalışıyor. İç Anadolu’daki kuru tarım alanlarında kuraklığın etkisi, önemli rekolte düşüşlerine neden oluyor. TÜİK, buğday için geçen yıla göre 1 milyon ton düşüş tahmin etti. Hasat sürecinde bu düşüş belirgin bir şekilde görülüyor. Çiftçi, tarım ilacı, gübre, tohum ve mazot fiyatlarındaki artışlarla ezilmiş durumda. Üre gübrenin Ocak 2024’te bayi fiyatı 12.250 TL iken, DAP gübresi 18.500 TL idi. Halen üre gübre 13.500 TL, DAP gübre ise 21.000 TL’den satılıyor ve bu hafta yeni zam bekleniyor. Girdiler düzenli olarak artıyor. TMO, alım fiyatını enflasyonu dikkate almadan belirliyor. Bu durum çiftçiyi hububat ekmekten soğutuyor. Doğal olarak ülke ithalata mecbur kalıyor. 100 gram simit 15 TL’ye kadar satılıyor. 1 kilo buğday ise bir yıllık emekle üretiliyor ve kilosu 9.25 TL.” dedi.
ÜRETİCİ HUBUBAT FİYATLARINA TEPKİLİ
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Türkiye’nin farklı illerinde hububat üreticileriyle yaptığı görüşmelerin ardından hazırladığı raporda, Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) tarafından açıklanan alım fiyatlarına yönelik ciddi tepkiler olduğunu söyledi
. Gürer, buğdayın maliyetinin sulu tarımda 13,39 TL, kuru tarımda ise 12,68 TL olarak gerçekleştiğini belirterek, açıklanan alım fiyatlarının üretim maliyetlerinin altında kaldığını ifade etti. CHP’li Ömer Fethi Gürer, ithalat odaklı politikaların ülke çiftçisini zor durumda bıraktığını belirterek, 2024 yılının ilk beş ayında 3 milyon 520 bin ton ithal buğday getirildiğini ifade etti.
TMO’nun alım politikalarının gözden geçirilmesi ve üreticilerin maliyetlerini karşılayabilecek düzeyde alım fiyatlarının belirlenmelidir diyen Gürer, yerli üretimin desteklenmesi ve ithalata bağımlılığın azaltılması gerektiği belirtildi.
ÇAYDA SORUN DEVAM EDİYOR
CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Rize’de gerçekleştirilen mitingde çay üreticilerinin sorunlarını gündeme taşıdıklarını belirtti. Gürer, çay üreticilerinin alım fiyatı beklentisinin en az 25 TL olduğunu ifade etti. Ancak hasat sürecinde fiyat artışı yerine Çaykur’un alım fiyatının altında tüccarların fiyat vermeye başladığını söyledi. ÇAYKUR’un kota uygulamasıyla çay alımını 50 kg ile başlayıp 25 kg’a kadar düşürmesi, çay üreticisini tüccara mahkum ettiğini ve alım fiyatının yukarı değil aşağı doğru gitmesi, üreticilerin tepkisini artırdığını belirterek, “Kota ve kontenjan uygulamaları, üreticiyi zor durumda bıraktı. Üreticiler, maliyetin altında kalan fiyatlar nedeniyle tepkilerini sürdürmekte ve ithal ile kaçak çay sorunu durumu daha da kötüleştirmektedir.” dedi. Ayrıca, çay üreticilerinin artan maliyetler karşısında zorlandığını ve desteklenmeleri gerektiğini de dile getirdi.
PATATESTE VE SOĞANDA SORUN
CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, tarım raporunda, Niğde’nin farklı ilçelerinde patates üreticileriyle yaptığı görüşmelere yer vererek patates üretim sürecinin maliyetlerini ve çiftçilerin karşılaştığı zorlukları dile getirdi. Gürer, patatesin üretim süreci boyunca 13-14 kez sulandığını ve bu durumun üretim maliyetlerini artırdığını belirtti. Patatesin ortalama maliyetinin 9-10 TL olmasına rağmen, çiftçilerin ürünlerini tarlada 4-5 TL’ye satmak zorunda kaldığını ifade etti. Yazlık patates hasadında, Hatay ve Çukurova’da fiyatların düşük oluştuğunu, şu anda ise Niğde’de yazlık patates hasadının devam ettiğini belirtti. Fiyatlar düşük olduğunda küçük boy patateslerin tarlada kaldığını ve nakliye fiyatlarının da eklenmesiyle büyük kentlerde fiyatın 5 kat arttığını vurguladı. “Tarlada üretici kaybediyor, rafta fiyat katlanıyor. Aracılık bu bağlamda fiyatı önemli ölçüde artırıyor” dedi.
Gürer, kışlık patates konusunda sorun yaşanacağını belirtti ve Toprak Mahsulleri Ofisi ile Tarım Kredi Kooperatifleri’nin çiftçilerin patateslerini zarar etmeyecek şekilde satın alması yönünde bir planlama yapması gerektiğini söyledi. CHP’li Ömer Fethi Gürer, bir ürünün o yıl para etmesi durumunda ertesi yıl herkesin o ürünü ektiğini ve bu nedenle ürün fazlası oluşarak fiyatların düştüğünü ifade etti.
Gürer, ülkemizde 71 ilde 2,5 milyon ton soğan yetiştirilmesine rağmen bu yıl 1000 ton soğan ithal edildiğine ve erkenci soğanda oluşan düşük fiyatın bazı bölgelerde soğanın tarlada kalmasına neden olduğuna dikkat çekti. “Soğan üretiminde de erkenci dökümde üreticiler umduğunu bulamadı. Patates ve soğan gibi ürünlerin üretimi ve üreticiye erişimi de doğru bir planlama ile sorun olmaktan çıkarılabilir” dedi.
FINDIK VE ŞEKERPANCARI İÇİN TEDİRGİN BEKLEYİŞ SÜRÜYOR
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, 20 Eylül’de açılması beklenen şekerpancarı alım kampanyası öncesinde, şeker pancarı için her yıl açıklanan avans fiyatının bu yıl henüz açıklanmadığını belirtti. Sözleşmeli tarım yapılan şekerpancarı üreticilerinin, girdi fiyatlarına göre belirlenen alım fiyatını beklediklerini ifade etti. Şeker fabrikalarının özelleştirilmesinin ardından, farklı uygulamalarla üretici aleyhine şartlar oluştuğunu ve bu durumun çiftçilerin gelirini olumsuz etkilediğini dile getirdi.
Ömer Fethi Gürer, tohum, gübre, elektrik, sulama giderleri ve mazot fiyatlarındaki artışların çiftçilerin maliyetlerini artırırken, alım fiyatının düşük olmasının gelirlerini daralttığını ve bu durumun devam etmesi halinde çiftçilerin pancar ekiminde durgunluk yaşanacağını vurguladı. Görüştüğü çiftçiler de şeker pancarı avans fiyatının bir an önce açıklanması gerektiğini ifade etti.
Gürer ayrıca, fındık üreticilerinin artan girdi maliyetlerinin dikkate alınarak fındık alım fiyatının 160 TL’nin altında olmaması gerektiğini belirtti. Çay ve fındık üreticilerinin Karadeniz illerinde yoğunlaşmasına karşın, başta İstanbul olmak üzere farklı illerde yaşadıklarını ve bakım ile hasat döneminde bölgenin önemli ölçüde göç aldığını ifade etti. Fındık ve çayın önemli geçim kaynakları olduğunu ve ederinin altında kalmasının geniş bir coğrafyada yaşamı olumsuz etkilediğini vurguladı.
SEBZE VE MEYVEDE SORUN VAR
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, yaz ayları ile her bölgede yerli ürünlerin raflarda yer almasına rağmen fiyatlarda gerileme olmadığını belirtti. Gürer, birçok yerde sulamanın yer altından çıkarılan su ile yapıldığı için elektrik giderlerinin ciddi şekilde arttığını, nakliye ve işçilik maliyetlerinin de eklenmesiyle sebzede beklenen fiyat düşüşünün gerçekleşmediğini ifade etti. Kuraklığın daha fazla sulama ihtiyacına yol açarak ek giderlere neden olduğunu vurguladı.
Meyve konusunda ise farklı ürünlerde bolluk yaşandığını ancak ürünlerini toplayamayan üreticilerin fazla üretimden fayda sağlayamadığını belirtti. Gürer, “Bahçe meyveleri 5-6 kat fiyat artışı ile marketlerde satışa sunulmakta, bu durum piyasanın başıboş olduğunu ve fahiş fiyatlarla mücadelenin sözde kaldığını gösteriyor” dedi.
PLANSIZ POLİTİKALAR ÇİFTÇİYİ ZOR DURUMDA BIRAKIYOR
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, hazırladığı raporla tarım sektöründe yaşanan sorunları ve çiftçilerin karşılaştığı zorlukları detaylı bir şekilde gözler önüne serdi. Çay, fındık, buğday, patates, soğan, arpa, sebze ve bahçe üreticileriyle yaptığı görüşmelerde çiftçilerin dertlerini dinleyen Gürer, iktidarın plansız ve öngörüsüz tarım politikalarını eleştirdi.
Çiftçilerin gelir kayıplarını önlemek adına, iktidarın alım politikalarını gözden geçirmesi ve üreticilerin maliyetlerini göz önünde bulundurarak alım fiyatlarını belirlemesi gerektiği ifade edildi. Tarım Kanunu’na göre bu yıl bütçeden 411 milyar TL destek verilmesi gerekirken, 91 milyar TL destekle yetinildiğini vurgulayan Gürer, çiftçilerin yalnızca bankalara olan kredi borcunun 690 milyar TL olduğunu belirtti. Çiftçilerin kazançlarının büyük bir kısmını banka kredi ödemelerinde tükettiğini ifade eden Gürer, tarım sektörünün bankacılık sektörüne olan borçlarının yılın ilk beş aylık döneminde 99 milyar TL arttığını belirtti. Ayrıca, zamanında geri ödenemediği için bankaların icra takibine aldığı borç miktarının Mayıs ayında 75 milyon TL daha artarak 2,5 milyar TL’ye yükseldiğini dile getirdi.
