Ticaret Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü, Tarım ve Orman Bakanlığının talebi üzerine 20 yıl sonra ilk kez dökme zeytinyağı ihracatını yasakladı. CHP Balıkesir Milletvekili Ensar Aytekin üreticiyi koruyacağız diye alınan bu kararın, aslında zincir marketlerin baskısı ile enflasyonu arttıracağı gerekçesiyle alındığını ifade etti.
CHP’li Aytekin’in açıklaması şöyle:
Tüm dünyada süregelen koronavirüs salgını, üretim kalemlerinde de ciddi değişikliklere sebep oluyor. Tarım sektöründe yaşanan durum ise tam anlamıyla bir fırsatçılık dönemi. Tarım tüm dünyada öngörülemez bir krize evriliyor. Bir yandan, küresel anlamda dev şirketler stokçuluğa başlarken, bir yandan üreticilerin elinde mahsuller kalıyor. Bunun son örneği zeytinyağında yaşanıyor.
Herkesin yakından takip ettiği üzere küresel anlamda yaşanan bitkisel yağ fiyatlarındaki değişim, nitelikli tarım politikası olmayan ve riski ön görmeyen ülkelerde daha ağır şekilde ilerledi. Bu fiyatların en çok mağdur ettiği ülkelerden birisi de Türkiye oldu. İktidarın yönetemediği tarım politikaları yüzünden insanlar pet bardakla yağ alıyor. Şimdi ise yeni bir kriz kapımızda. Tarım Bakanlığının talebi üzerine, İhracat Genel Müdürlüğü dökme zeytinyağı ihracını yasakladı. Bunu yaparken de, “dünyada yağ sektöründe belirsizlik var, gerçekten ihtiyaç mı var, yoksa stok mu yapılıyor bilemiyoruz o yüzden yağ stoklarımız bizde kalsın” gibi naif bir talebe sığınıyor. Bu açıklamayı kim keşfettiyse cidden tebrik etmek gerekir. Keşke aynı hassasiyeti domates, ayçiçek yağı, mısır, fındık gibi ürünlerde de kullanabilselerdi. Bu karar maalesef üreticileri mağdur edecek bir karardır. Çünkü sezonun ortasına gelinmiş, sıkımlar bitmiş, piyasa fiyatları oluşmuşken bu kararı almak üreticiyi zora sokmaktır. Zaten doğa şartları bu sene üretimi düşürmüştür. Bu sebeple yağlık zeytin fiyatlarında yükselişler yaşanmıştır.
İşin aslı üreticiyi falan değil, üç harfli zincir marketleri korumaktır. TÜİK’in enflasyon paketini belirleyen bu marketlerdir. Talimat gelir, stok fazlası veya son kullanma tarihi yaklaşan ürün indirime girer, TÜİK gider enflasyon sepeti için veri toplar. Bu işin böyle olduğunu işin içindeki herkes bildiği için, zeytinyağına ilişkin alınan bu karar üreticiyi zarar ettirecek bir karardır. Zeytinyağı konusunda zincir marketlerin baskısı sebebiyle alınan bir karardır. Enflasyon yüksek çıkmasın diye yapılan bir düzenlemedir. Bu yağı, iç piyasaya sürmek suretiyle fiyatları düşürmek isteyenler bir yandan da Suriye’den yağ getirerek bunu yine iç pazarda tüketime bırakmıştır. Dolayısıyla piyasada yerli yağ bulmak zorlaşmıştır. Alınan bu karar, zincir marketlerin işine gelecek bir karardır. Tüketiciye ise ucuza zeytinyağı yiyeceğini söylemek, insanlarla, üreticilerle tüketicilerle dalga geçmektir.
