Çiftçi Üretsin diye ödünç tohum dağıttı.15-20 kilo başladığı geleneksel kavılca tohumunu kısa sürede 25 tona çıkardı. Ardahan’ın Çıldır İlçesi Aşık Şenlik mahellesinde çifçilikle uğraşan Nejdet Kanbir 15-20 kilo ile başladığı kavılca ekimini kısa sürede 25 tona çıkardı.
Bölge de çiftçi üretsin diye ödünç tohum dağıttı.
Bölgede çiftçilikle uğraşan köylülere 25 tona yakın kavıca tohumu ödünç dağıtan ve ekimini yapan Kanbir; Babam Çıldır’da bir değirmen olmayışından rahatsız olduğunu ve gel bir değirmen kuralım demesiyel uzun yıllar değirmencilik yaptığını ve bölgede tahıl ekiminde edindiğim tecrübeyi kavılca ekimiyle devam ettirdiğini söyledi.
Bundan bir kaç yıl önce 15-20 kilo kavılca elde ettim, kendi imkânlarımla tarlamda ektim ve bir kaç yılda, yaklaşık 25 tona kadar çıkardım diyen Çiftçi Kanbir, “insan bünyesinin ihtiyacı olan vitamin, mineral, protein ve yağ asitleri açısından genetiği değişmiş olan buğdaylara göre Kavılca 1,5 kat daha zengindir” dedi.
Ardahan TDDK proje kapsamında teşvikle yaptığı Kavılca un fabrikasını kuran Kanbir; “Kavılca Buğdayı 13000 yıllık geçmişi ile genetiğini ilk günkü gibi muhafaza edebilmiş bu buğday türü Kars- Ardahan ilimizin soğuk iklimine uygun yapıdadır. Kabuğu kalın ve katmanlı, bu sebepten de gluten oranı normal buğday türlerine göre çok düşüktür.
İnsan bünyesinin ihtiyacı olan vitamin, mineral, protein ve yağ asitleri açısından genetiği değişmiş olan buğdaylara göre 1,5 kat daha zengindir.
Türkiye’de bilinen iki adet genetiği değişmemiş GDO’suz buğday vardır. Birisi Kastamonu – Siyez buğdayı, diğeri Kars-Kavılca Buğdayıdır. Bu iki tür yoğunluğu farklılık gösterse de ilginçtirki Kars-Ardahan ve Kastamonu’da bulunabilmekte başka bölgelerde rastlanmamaktadır.
13000 yıl önceki hallerini muhafaza eden bu buğdaylar Antik Buğday Grubu olarak adlandırılıyor. Makine ile hasat edilemiyor. Kabuğu endosperminden zor ayrılıyor. Yani tane bütünlüğünü korumak için neredeyse savunma yapıyor… Kavılca Buğdayı çok düşük oranda gluten içerir, glisemik indeksi düşüktür.
0,1 Kg Kavılca buğdayı (350-450 Kalori) olup Kan şekerini hızlı yükseltmeyen gıdalardan ve tahıl gillerin en lezzetlisidir” dedi.
Türkiye’de ilk kavılca tesisini kurdu.
Küresel salgın hastalık kovid 19 nedeniyle doğal, yerli tohumun ve üretimin önemi arttı.
Türkiye’de ilk kavılca un ve yarma tesisini kurduğunu söyleyen Nejdet Kanbir; “Kavılca ekimi için tarla en az iki yıl ekim yapılmamış yani nadasa bırakılması gerekir. Yâda bir yıl önce fiğ ekilmesi gerekir. Fiğin deneni ise, fiğde bulunan doğal azotun toprak katmanında birikmiş kimyasal atıkları yok ediyor.
İşte bu nitelikte olan tarlayı Ekimden 1 yıl önce güzün (herik) nadas ederiz, bu yöntemle toprakta bulunan yabancı bitkilerin bitmesini engellemiş oluruz. Bir diğer önemi de toprağın ekim tavına gelmesi sağlamış oluruz ve bu yöntemi bölgede her türlü tahıl ekimi yapan çiftçiye, üreticiye tavsiye ederim” dedi.
Kanbir son olarak şunları söyledi, “Bu güzel dede baba geleneksel doğal ürünün farkındalığının artması için ve ekimini yapacak çiftçilerimize, Gurbette olup ilgi gösteren hemşerilerimize seslenmek isyiyorum; memleketteki yakınlarınızı yönlendirin tohum verelim, onlar da sizin yarma-bulgur ve un hediyenizi eksin üretsin, sizlere göndersin” dedi.
Haber-Suat İncedere. AHA.
