2023 yılı Dünya GSYH‘sı toplam 105,4 trilyon dolar oldu. Bunun yüzde 26’sını, 27 trilyon 36 milyar dolarını ABD yarattı. (Aynı yıl Çinin GSYH‘sı 17 trilyon 790 milyar dolar, Japonya’nın GSYH’sı 4 trilyon 213 milyar dolar oldu.)
ABD’ ekonomisinin büyüklüğü ve ileri teknolojiye sahip olması, tüm dünya ekonomisini etkiliyor.
1- Çin’den ithalata vergi konulması, Çin ve dünya ekonomisini olumsuz etkiler.
Trump öteden beri korumacı politikalar, Çin ve AB ‘ithalatına kota ve vergi getirmek üzerinde duruyor. ABD Çine karşı her sene 350-400 milyar dolar dış ticaret açığı veriyor. (Aşağıdaki Tablo) Bu nedenle ABD borç stoku arttı.
Bu nedenle Amerika Birleşik Devletleri’nin dış borç stoku, 2024 yılının ilk çeyreğinde 26 trilyon 467 milyar dolar oldu.
Trump Çin’den ithalata mutlaka yeni vergi getirecektir. Meclis ve senatoda da çoğunluğu aldı.
Çin’den ithalata vergi getirmesi, ABD dış ticaret açığının azalmasına neden olur. Dış açıklar ve dış borçlar azalırsa, dolar değer kazanır. Ama bu defada ABD’ nin rekabet gücü düşer. İhracatı da azalır. Bu nedenle dengeli bir dış ticaret politikası uygulamak zorunda kalacaktır.
Çine son yıllarda yabancı yatırım sermayesi girişi azaldı. Büyüme oranları düştü. ABD ye ihracatı da azalırsa Çin ekonomisinde durgunluk başlar. Çin her ne kadar dışarda yatırım yapıyor ise de bu yeni yatırımlar ihracatta düşüşü kısa dönemde telafi edemez. Orta ve uzun dönemde devlet yatırımı olduğu için geleceği belirsizdir.
Bu şartlarda Çin ekonomisinde durgunluk, Küresel ekonomiyi, küresel büyümeyi negatif etkileyecektir.
2- Sermaye piyasası;
Önceki gün ve dün birkaçı dışında borsalarda artış yaşandı. Trump’ın özel sektörün vergi yükünde indirime gitmesi, özel sektörde, şirket kârlılıklarını artırır. Borsaları artış yönünde etkiler. Ancak devam etmez. Çünkü her alanda Trump belirsizliği var. Korumacı politikalar da sermaye piyasasını olumsuz etkileyecektir.
Trump’ın destekçisi Elon Musk, bitcoin spekülatörüdür. Kripto paranın teşviki, kırılganlığı ve riskleri artırır.
3- Dolar
Dolar değerini en fazla faiz etkiler. ABD’de faiz oranlarına Başkanlardan ve hükümetten bağımsız olarak, ülke ekonomik konjonktürüne göre da FED karar veriyor. Fed doların aşırı değer kazanmasını istemez. Zaten Fed başkanı’’ Dünyada artık eksi reel faiz dönemi bitmiştir ‘’diye açıklama yapmıştı.
Ancak Trump dış açıkları azaltır ve dış borçları düşürürse, dolar değer kazanır.
4- Altın
Doların değer kazanması altın fiyatlarının düşmesine neden olur. Ama Trump belirsizliği ağır basarsa, altın fiyatları artar.
Trump, İsrail ve Rusya savaşlarını bitireceğini söyleyip durdu. Eğer başarılı olursa, jeopolitik risk azalır ve altın fiyatları düşer.
Yayınlama 8 Kasım 2024
Yayın Köşe Yazıları, Son Köşe Yazıları, vitrin, vitrin2, Yeni Çağ
