Başkomutan Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün 30 Haziran 1927 tarihinde emekliye ayrılması sebebiyle ülkemizde her yıl 30 Haziran Emekliler Günü olarak kutlanmaktadır. Milletvekilliği seçimlerine katılmak üzere askerlikten emekliliğini istediği ve Milli Savunma Bakanlığı’na yazdığı 28 Haziran 1927 tarihli bir dilekçesinde:

“Müdafaa-i Milliye Vekâleti Celilesi’ne Mebusluğa namzetliğimi vaz edeceğimden Askeri Tekaüt ve İntihabat-ı Mebusan Kanunu mucibince tekaütlüğümü talep ediyorum.” Müşir Gazi M. Kemal Atatürk.

Büyük önderin bu talebi: Başbakan İsmet (İnönü) ve Milli Savunma Bakanı Recep (Peker) Beylerin imzası ile yayınlanan 30 Haziran 1927 tarihli kararname ile Atatürk’ün emekliliği onaylanmıştır:

“Türkiye Cumhuriyeti Müdafaa-i Milliye Vekaleti Muamelât-ı Zatiye Dairesi Erkan Şubesi Ankara / 30. 6. 1927 “Kararname” Müşir Gazi Mustafa Kemal Paşa Hazretlerinin (317-8)) vuku bulan istidası üzerine müddet- i muayyene-i kanuniyeyi ikmal eylediği anlaşılmasına binaen icra-i tekaüdü tensip kılınmıştır. İş bu kararnamenin icra-yı ahkâmına Müdafaa-i Milliye Vekili memurdur. Türkiye Reis-i Cumhuru Gazi Mustafa Kemal Başvekil İsmet Müdafaa-i Milliye Vekili Recep Aslına mutabıktır. 30 Haziran 1927 ”

Büyük Önderimiz Mustafa Kemal ATATÜRK ‘ün: 41 yıl, 3 ay, 29 gün süres ile emekli olduğu anlaşılmaktadır. Bu sürenin 28 sene 3 ay 29 günü Harp Okulu’na giriş tarihi olan 13 Mart 1899 (1 Mart 1515) tarihi ile emekli olduğu 30 Haziran 1927 tarihleri arasını kapsamaktadır.

‘’Bir milletin yaşlı vatandaşlarına ve emeklilerine karşı tutumu o milletin yaşama kudretinin en önemli kıstasıdır “ MUSTAFA KEMAL ATATÜRK

Mustafa Kemal Atatürk’ün 30 Haziran 1927 tarihinde emekli olması  dolayısıyla Ülkemizde İşçi, Memur, çiftçi, esnaf ve işveren olarak ömürlerinin büyük bir kısmını alın teri akıtarak devletin büyümesine, milletin güçlenmesine ve kalkınmasına harcayan hayatlarının en verimli çağlarını devlete ve millete hizmet ederek geçiren emekliler, 2010 yılından itibaren de her sene 30 Haziran tarihi Dünya Emekliler Günü olarak kutlanıyor.

Emekliler Günü kapsamında asıl amaç emeklilerin mağduriyetlerinin giderilmesi olmalıdır. Ülkede güvensizlik ve belirsizlik gibi durumların oluşması emekliler açısından da sorun teşkil etmemelidir. Yaşanan ekonomik krizin, belirsizliğin ve güvensizliğin var olduğu dönemlerde her bir emekli çalıştığı süre boyunca verdiği emeğin karşılığını emeklilik döneminde alacağından emin olmalı ve devlette bunu desteklemeli, emeklilerin sahip olduğu sosyal ve ekonomik haklarda güncel olarak iyileştirilmelidir. Bayram ikramiyeleri gibi yapılması gereken ek ödemelerle emeklilerin daha iyi koşullarda yaşam sürdürmesi hedeflenmelidir.

Ülkemizde Durum; Türkiye’de 16 milyona yaklaşan emeklinin gözü kulağı yapılacak maaş zammında çünkü açlık sınırının altında kalan maaşlar ile geçinemiyorlar. Türkiye’de bütçe açığının emeklilerin sırtına yüklediği, emeklilerin sosyal yardıma muhtaç hale geldiği görülmektedir. Emeklinin büyük bir kısmı 7 bin – 10  bin civarında bir maaş almaktadır. Ülkemizde;  asgari ücret belirli, açlık sınırı belirli, emekli açlık sınırının neredeyse yarısı kadar bir aylıkla yaşam mücadelesi veriyor. Yani emekliler günü kutlama değil mücadele gününe dönüşmüştür.

Emekliler; yaşanabilir bir ülke için, nitelikli kamusal hizmete erişebilmek için, eşit, demokratik ve adil bir düzen için, emekliler gününü demokrasi ve sınıf mücadelesi şenliğine çevirerek mücadele etmektedir.

EMEKLİLER GÜNÜNDE EMEKLİLERİMİZİN TALEPLERİ

Emekliler günü dolayısıyla bu yazıyı yazmaya karar verdiğimde sahada görüştüğüm emeliler, emekli dernek ve sendika yöneticisi ve üyeleri genel olarak aşağıda sıraladığım talepleri sıklıkla dile getirdiklerini ve bu hususta oldukça karalı ve dirençli olduklarını gördüm.

• Emekli olunan tarihlere bakılmaksızın, prim kazancı ve prim ödeme gün sayıları eşit olanlara, eşit aylık ödenmesi için intibak yapılmalıdır. Tek bir aylık hesaplama sistemi getirilmelidir.
• Emeklilerin insan onuruna yaraşır bir şekilde yaşayabilmesi için en düşük emekli aylığının asgari ücretten az olmaması gerekmektedir.
• Emekli aylıklarında, sosyal ödemelerinde norm ve standart birliğinin sağlanması için gösterge sistemine geçilmeli ve alt sınır aylık bağlama oranı yüzde 70 olarak belirlenmelidir.
• Vergi iadesinin yerine getirilen ve yüzde 4-5 arasında değişen oranlarda verilmekte olan ek ödemeler KDV ve ÖTV oranları esas alınarak yüzde 10’a yükseltilmelidir.
• Emeklilere ödenen bayram ikramiyeleri günün koşullarında yetersiz kalmaktadır. Bayram ikramiyeleri en düşük emekli aylığı tutarında olmalıdır.
• Promosyon ödemelerinin artışını öngören bir güncelleme yapılmalı ve Bankalarla yapılan pazarlık sürecinde emekliler de masada olmalıdır.
• Emeklilerin örgütlenmesinin önündeki engeller kaldırılmalı sendika ve toplu sözleşme hakkı tanınmalıdır.
• 7417 sayılı Kanunla düzenlenen 3600 ek göstergeden, Ayrım yapılmaksızın, tüm meslek grupları kapsama alınmalıdır.
• Çalışırken ödenen aile yardımı emekli olunduğunda kesiliyor. Aile yardımının emeklilik döneminde de devam etmelidir.
• Aylık geliri, TÜİK tarafından yayınlanan asgari geçim standardının veya yasal Asgari Ücret’in altında kalan emeklilerimize, kira desteği sağlanmalıdır.
• Kamu çalışanlarına verilen ve memurlarla emekliler arasında ayrıcalık yaratan brüt 8.138,89 TL olarak verilen ilave seyyanen ödeneğinin taban aylık katsayısına dâhil edilmeli, emekli kamu görevlilerinin de bu artıştan yararlanmalı.
• Asgari Ücret’in altında kalan emeklilerimize, yakacak ve gıda yardımları sağlanmalıdır.
• Emeklilerin doğalgaz, elektrik, su ve telefon faturalarından KDV ve ÖTV alınmamalıdır.
• Siyasi partiler ve sivil toplum örgütleri başta olmak üzere pek çok kuruluşun kadın ve gençlik kolları gibi kurulları var iken, yaşlı ve emekli kollarının olmaması önemli bir eksikliktir. Özellikle yerel yönetimlerde yaşlı ve emekli kurulları oluşturulmalıdır.
• İşçi, memur ve esnaf sigortalıları ve emeklilerine vefatları durumunda ödenen cenaze yardımlarında farklılık bulunmaktadır. Emekli Sandığı tarafından ödenen cenaze yardımı, SSK ve BAĞ-KUR kapsamında olan sigortalı ve emeklilerine de uygulanmalı ve eşitlik sağlanmalıdır.

Emeklilerin örgütlü birliği ve sınıf eksenli mücadelesinin başarıya ulaşması dileğimle, Büyük Önderimiz Mustafa Kemal ATATÜRK ’ü saygıyla anıyor, EMEKLİLERİN EMEKLİLER GÜNÜNÜ KUTLUYORUM.

30.06.2024

ŞANVER SARISALTUN