CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Meclis’te düzenlediği basın toplantısında, tarımda yaşanan plansızlık ve öngörüsüzlüğün hayvancılık ve bitkisel üretimde ciddi sorunlara yol açtığını belirtti.
Et ve süt ürünlerindeki rafta fiyat artışlarına neden olan bu sorunların üreticiye yaramadığı gibi vatandaşı mağdur ettiğine dikkati çeken Gürer, sorunun çözümü için maliyet artışlarının önlenmesi ve üreticinin desteklenmesi gerektiğini ifade etti.
“Çiğ süt tavsiye fiyatı yetersiz. Prim desteği artırılmalıdır” “AKP’nin hayvancılık politikası iflas etti”
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, TBMM’de düzenlediği basın toplantısında, et ve süt üretiminde yaşanan sorunlara değindi.
Raftaki fiyat artışlarının vatandaşın ete, süte ve bu ürünlerden mamul ürünlere ulaşımının zorlaştırdığını belirten Ömer Fethi Gürer, siyasi iktidarı bu konuda acil önlem almaya davet etti.
Türkiye’de tarım kesiminde yaşanan sorunların her geçen yıl biraz daha arttığına işaret eden CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, hayvancılıkta ve bitkisel üretiminde başlayan sancılı sürecin devam ettiğine değindi.
Ulusal Süt Konseyi’nin çiğ süt için 13,5 lira tavsiye fiyatı belirlediğini anımsatan CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, artan maliyetler karşısında açıklanan tavsiye fiyatın üreticinin beklentilerinin altında kaldığını vurguladı.
Çiğ sütün litre fiyatının en az 15 lira olması yönünde beklenti içerisinde olan süt üreticisinin belirlenen tavsiye fiyatına bile çoğu zaman süt satamadığına vurgu yaptı.
Küçük aile tipi işletmelerde sütün saklanma olanağı olmadığından bu işletmelerin süt sağılır sağılmaz aracılara satmak zorunda kaldığına dikkati çeken CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, bu nedenle çiğ sütün tavsiye fiyatının 1,5 -2 lira altında satıldığını aktardı.
13,5 LİRALIK SÜT, MARKETTE 36 LİRAYA ÇIKIYOR
Küçük aile tipi işletmelerin bozulan denge nedeniyle hayvancılıktan uzaklaşmaya başladığını ifade eden CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “1 litre süte karşılık 1,5 kg yem alınamıyorsa üretici ürettiği sütten zarar etmektedir. Çiğ süt üreticisi maliyet artışları nedeniyle sorun yaşarken sanayici de işlenmiş sütü litre fiyatının farklı marketlerde tüketiciye 36 biraya satmaktadır. Üreticiden çıkan ürün yüzde 100’ün üzerinde zamlı fiyatla tüketiciye ulaşmaktadır. Bunun yanında peynir başta olmak üzere üretilen süt ve sütten mamul ürün fiyatları da artmaya devam etmektedir” diye konuştu.
DESTEK PRİMİ 1.5 LİRA OLMALI
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer çiğ süt destek priminin litre başına 1.5 lira olması yönünde hazırladıkları Kanun Teklifini, TBMM Başkanlığına sunduğunu da hatırlatarak, teklifin kabul edilmesinin, zor durumda olan süt üreticisine bir nebze de olsa katkı sağlayacağını belirtti.
PLANSIZLIK VE ÖNGÖRÜSÜZLÜK TARIMI BU HALE GETİRDİ
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, sorunların siyasi iktidar tarafından çözülmesi gerektiğine de işaret ederek, “Plansızlık, öngörüsüzlük, ithale dayalı aracılık sisteminden vazgeçilmemesi, sürekli değişen politikalar, yetersiz destekler, istikrarsız kararlar, serbest piyasanın kontrolüne bırakılan politikalar ve de küresel iklim değişikliği ile ortaya çıkan sorunlar ile tarım çok yönlü risk altındadır” değerlendirmesinde bulundu.
DESTEKLEMELER YETERSİZ
Sorunun çözümüne yönelik önerilerini de sıralayan CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “Öncelikle destekler artırılması şarttır, 2023 yılında Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından, soru önergeme verilen yanıtta, buzağı desteği alan yetiştirici sayısını 685 910, malak desteği alan yetiştirici sayısını 9 515, çoban sürü desteği alan işletme sayısını 9 775, koyun keçi desteği alan yetiştirici sayısını 200.347, çiğ süt desteği alan yetiştirici sayısını 263.840, besilik erkek, sığır desteği alan yetiştirici sayını 36 332 kişi olarak açıklamıştır. Hayvan hastalığı tazminatı almaya hak kazanan ve tazminat ödenen 8489 kişi olarak
belirtilmiştir. Yeterli ve gerçekçi desteklerden üretici mahrumdur. Milli gelirin yüzde 1’i olan 411 milyar liranın çiftçiye verilmesi gerekirken 2024 yılında çiftçiye verilerek miktar 91 milyar lira olarak açıklanmıştır. İktidarın yerli ve yerel üretime gereken desteği vermediği göstermektedir” şeklinde konuştu.
MAZOT DESTEĞİ 16 MİLYAR TL, VERGİSİ 46 MİLYAR TL
Ülkemizde çiftçilerin yaklaşık 3 milyar litre mazot kullandığını aktaran CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “Çiftçinin cebinden sadece mazot için 120 milyar lira çıkmaktadır. Mazotta fiyat değişikliğine rağmen en az ortalama 15 lira vergi alınmaktadır. 3 milyar litre üzerinden hesaplandığında çiftçilerin ödeyeceği verdi 46 milyar liradır. Çiftçilere verilecek mazot desteği ise 16 milyar lira olarak açıklanmıştır. Çiftçiye verilecek destekten en az 30 milyar lira daha fazla vergi alınacaktır” değerlendirmesinde bulundu.
MAZOTTA ÖTV VE KDV NE ZAMAN KALDIRILACAK?
Siyasi iktidarın, çiftçinin tarımsal üretim amacıyla kullandığı mazotta KDV ve ÖTV’nin kaldırılmasına yönelik bugüne kadar herhangi bir girişimde bulunmadığına da ifade eden CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, bu konuda hazırladıkları Kanun Teklifini de TBMM Başkanlığına sunduklarını anımsattı.
SİYASİ İKTİDAR YANLIŞ ÜSTÜNE YANLIŞ YAPIYOR
Siyasi iktidarın tarımda yanlış üstüne yanlış yaptığını anlatan CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “Uyarılarımıza rağmen, sivil toplum kuruluşlarının, Sayıştay’ın uyarılarına rağmen siyasi iktidar yine bildiğini okumayı sürdürmekte, aynı hataları tekrar tekrar yapmaktadır. Siyasi iktidarın bu hatalarından aracılar ve ithalatçılar kazanırken üretici de tüketici de ne yazık ki mağduriyet yaşamaktadır” ifadelerini kullandı.
HAYVAN VARLIĞI AZALIYOR, İTHALAT ARTIYOR
2023 yılının ilk 10 ayında 864 milyon dolar karşılığında, 682 bin 331 baş hayvan ithal edildiğini belirten CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, aynı dönemde 26 bin 954 ton et ithalatı için de yurtdışına 181 milyon dolar ödendiğini belirterek, “2023 yılının ilk 11 ayında yurt dışına ödenen hayvan temini için döviz tutarı 1 milyar doları geçti. Brezilya, Uruguay, Çekya ve Avusturya gibi ülkelerden hayvan ithalatı devam ediyor. 2024 yılında da 600 bin baş hayvan daha ithal edileceği açıklandı. Önceki dönem Tarım ve Orman Bakanı, 2023 yılında hayvan ithalatının biteceğini açıklamıştı. Ancak ithalat, 2024’te de aynı hızla devam edecek. 2020 yılında 18 milyon büyükbaş hayvan varlığı olan ülkemiz, 2022 yılında hayvan varlığı 16. 5 milyon baş hayvana kadar geriledi. Bu süreçte ne oldu da hayvan varlığı hızla düştü? Yem giderleri, ahır giderleri, bakım giderleri arttı; bunların önemli etkisi oldu. Bir de piyasayı dengelemesi görevi olan Et ve Süt Kurumunun(ESK) iktidar eliyle yaptığı yanlış uygulamalarda sorunları artırmaktadır. 2020 yılında üretim maliyeti altında kesim yapması nedeniyle üreticiler zarardan kaçınmak için hayvanlarını süratle kesime göndermeleri dengeyi bozmuştur. O dönemde büyükbaş karkas kesim fiyatlarının, üreticinin maliyeti altında olması hayvan arzının fazla olduğu dönemde zararına kesim sonraki dönemde hayvan varlığının azalmasını beraberinde getirmiştir. Bu süreç önemli hayvan varlığının düşmesine neden olmuştur. 2022 yılına gelindiğinde hayvan varlığı düşmesi sonucu kesime giden hayvan sayısı azalması ile bu kere de fiyatlarda ciddi artışa oluşmuştur. Et ve Süt Kurumu azalan hayvan varlığı karşısında fiyatları düşürme yönünde regülasyon görevini ifa için yeterli hayvan temin edememiştir. 2018 yılında 271 bin 539 baş kesim yapan et ve süt kurumu 2022 yılında 44 bin 902 baş sığır kesimi yapabilmesi et fiyatlarında oluşan sorunun somut göstergesidir. 2022 yılında kesimi yapılan sığırlardan 7905 baş mevzuat gereği zorunlu şartlı kesim yapılan hayvanlardan oluşmaktadır. Et ve Süt kurumu üstlendiği taahhütlerini yerine getiremediği gibi satış mağazalarında tüketici taleplerini karşılamakta yaşadığı sorunlar nedeni ile piyasa fiyatından ürün almak zorunda kalmıştır. Bu yolla piyasaya yön verme değil piyasa fiyatlarını kabullenir konuma düşmüştür” diye konuştu.
KESİM FİYATLARI ÜRETİCİYİ ZARAR ETTİRMEYECEK ŞEKİLDE BELİRLENMELİ
Üretici maliyetleri dikkate alınarak ve piyasa fiyatlarıyla uyumlu alım fiyatlarının belirlenmesinin, sürecin doğru işlemesi için şart olduğuna değinen CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “Kırmızı etin üretim maliyetlerini oluşturan ham dana, yem, enerji, işçilik giderlerini kapsayacak şekilde ve üreticileri zarar ettirmeyecek bir pariteye göre kesim fiyatları bu bağlamda belirlenmelidir.
Bu süreç doğru yönetilmediği için hayvan açığı artarken ithale yönelinmiştir.
İthal hayvana rağmen açık durmayacak ve ne yazık ki en az 5 yıl daha sorun yaşanmaya devam edilecektir” şeklinde konuştu.
HEDEFLENEN KIRMIZI ET ÜRETİM
MİKTARI DA YILLAR İTİBARİYLE DÜŞÜYOR
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “Kırmızı et üretim miktarı 2024 yılında 1 milyon 827 bin ton olması hedeflenirken 2025 yılında 1 milyon 764 bin olarak hedeflenmesi, nüfus artışı da dikkate alındığında üretim açığı ortaya çıkacak ve ithalata yönelineceğinin göstergesidir. Üretim olmazsa et ve süt üretimindeki sorunlar devam edecektir” diye konuştu.
