Milli mücadele döneminde Atatürk’ün Amasya’dan Sivas’a geçerken 26 Haziran 1919’da Tokat’a yaptığı ziyaret nedeniyle kutlama programı yapıldı. Tokat Cumhuriyet Meydanı’nda düzenlenen törene Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, Vali Dr. Ozan Balcı, Tokat Milletvekilleri Garnizon Komutanı Ayhan Ocak, Belediye Başkanı Eyüp Eroğlu il protokolü katıldı.
Törende Bakan Adil Karaismailoğlu, Vali Dr. Ozan Balcı, Garnizon Komutanı Ayhan Ocak ve Belediye Başkanı Eyüp Eroğlu, Atatürk Anıtı’na çelenk sundu.
Saygı duruşunda bulunulması ve İstiklal Marşı’nın okunmasının ardından konuşan Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Tokat’a gelişinin yıl dönümünde kentte oldukları için mutlu olduklarını belirterek, “Malumunuz ülkemizin her noktasında çok hummalı bir çalışma var. Ülkemizin gelişmesi, modern gelişmiş ülkelerin arasında yer alması için elimizden geleni yapıyoruz. Ülkemizin her noktasında çok gelişmiş teknolojiler üreten yatırımlarımız var. İnşallah önümüzdeki günlerde de yerli ve milli teknolojileri kullanarak ülkemizi dünyanın en gelişmiş ekonomilerin yerinde alması için elimizden geldiğince var gücümüzle çalışıyoruz. Bugünün Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Tokat’a gelişinin yıldönümüne rastlaması bizi ayrıca memnun etmiştir. İnşallah daha güzel günlerde, daha güzel projelerle, daha büyük yatırımlarla, Ülkemizde, Tokat ilinde, Tokat’a yakışır, tarihiyle kültürüyle lider olan Tokat’ta inşallah daha güzel yatırımlarla buluşmak dileğiyle hepinize teşekkürler ediyorum” dedi.
Tokat Belediye Başkanı Eyüp Eroğlu ise konuşmasında 26 Haziran 1919 tarihi Tokat halkı için son derece gurur verici ve tarihi bir gün olduğunu kaydederek, “Bundan tam 101 yıl önce devletimizin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk Tokat’a teşrif etti. Tüm Tokatlı hemşerilerimizin bu anlamlı gününü canı gönülden kutlarım” dedi.
Başkan Eroğlu yaptığı konuşmada şunları söyledi:
“26 Haziran 1919 tarihi Tokat halkı için son derece gurur verici ve tarihi bir gündür. Bundan tam 101 yıl önce devletimizin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk Tokat’a teşrif etti. Tüm Tokatlı hemşerilerimizin bu anlamlı gününü canı gönülden kutlarım.
Mustafa Kemal Paşa’nın Samsun’a çıkışı ile, Millî Mücadele’nin meşalesi yakılmış ve yeni Türk devletinin temellerini oluşturmak için ilk adım atılmıştır. 19 Mayıs tarihi, sömürgeci devletlere karşı Türk milletinin Çanakkale’de olduğu gibi şerefli mücadelesinin ve dik duruşunun, düşmana boğun eğmeyeceğinin kararlı bir ifadesidir.
Mustafa Kemal Atatürk, Millî Mücadele’nin başlangıcından ölümüne kadar şehrimiz Tokat’a altı kez gelmiştir. Tokat’a ilk gelişi, 26 Haziran l919 tarihine rastlamaktadır 26 Haziran tarihi, sıradan bir gün değildir. Tokat halkı Mustafa Kemal Paşa ile ilk kez bugün tanışmış ve vatanına kasteden düşmanlara karşı omuz omuza mücadele etmek için söz vermiştir.
Bu günler Türk Milleti’nin bağımsızlık ve özgürlük umutlarının İnanca dönüştüğü, İstiklal ateşinin yakıldığı ve aydınlık bir geleceğe olan inancın kuvvetlendiği günlerdir. Ne kadar gurur duysak azdır. Bu aziz vatanı bizlere, çocuklarımıza hür ve bağımsız bir şekilde teslim eden, bu yolda canını ve malını esirgemeyen şehitlerimize, gazilerimize ne kadar teşekkür etsek de haklarını ödeyemeyiz.
Türk milleti, tarih boyunca karşılaştığı zorlukların ve sıkıntıların üstesinden gelerek her zaman küllerinden doğmayı başarmıştır. Balkan Savaşları’ndan ve Birinci Dünya Savaşı’ndan yenik ayrılan Osmanlı Devleti’nin hızla yıkılışa doğru sürüklendiği karamsarlığın ve ümitsizliğin vatanı ve milleti kuşattığı bir ortamda 19 Mayıs 1919 tarihinde 18 subayla birlikte Mustafa Kemal Paşa Samsun’a ayak basmıştır. Bu subaylardan birisi de Mustafa Kemal Paşa’nın Birinci Dünya Savaşı’nda karargah kumandanlığını yapan Yüzbaşı Mustafa Vasfi Bey’dir. Mustafa Vasfi Bey Tokat’ı ziyaretlerinde Mustafa Kemal Paşa’ya eşlik etmiş ve daha sonraki ziyaretlerinde O’nu evinde konuk etmişti.
İşgal Devletleri gemilerinin ve askerlerinin vekâhetle (edepsizlikle) dolaştığı İstanbul’da her şeyden ümidin kesildiği ve “ne surette olursa olsun Anadolu’ya geçme” kararına vardığı o günlerde, geniş bir yetkiyle önüne Anadolu’nun yolları açılan Mustafa Kemal, o anki heyecanını sonraları şu cümlelerle anlatır: “Talih bana öyle müsait şartlar hazırlamıştı ki, kendimi onların kucağında hissettiğim zaman ne kadar bahtiyarlık duyduğumu tarif edemem. Nezaretten çıkarken, heyecanımdan dudaklarımı ısırdığımı hatırlıyorum. Önümde geniş bir âlem vardı. Kafes açılmış, kanatlarını çırparak uçmaya hazırlanan bir kuş gibiydim.” İşte Mustafa Kemal Paşa’nın Samsun’dan başlattığı bu kutlu yolculuğunda uğrağı duraklardan birisi de Tokat’tır. Tokatlılar Mustafa Kemal Paşa’yı gerek bu zor zamanlarda Millî Mücadele döneminde gerekse cumhuriyet döneminde gönülden desteklemişler ve hep yanında olmuşlardır.
26 Haziran 1919’da Tokat’ta yaşananları Gazeteci Ruşen Eşref, şu satırlarla anlatmaktadır: “Tokat’ın ağzında bir avuç asker, dizi olmuş O’nu bekliyordu. O, Bolu beylerine isyan etmiş Köroğlu değildi; Millet adına dünyaya meydan okuyan ‘Heyet-i Temsiliye Reisi’ Mustafa Kemal’di. Boynu bükük Anadolu şehrinin kapısında kıyafeti yıpranmış, fakat içi aşınmamış bu saygı kıt ‘ası dimdik, işte O’nu gözlüyordu!…”
Mustafa Kemal Paşa Tokat’ta bulunduğu süre içinde, Millî Mücadele’ye yönelik önemli kararlar aldı ve ilgili yerlere bu kararları telgraflarla bildirdi.
27 Haziran 1919 günü sabah saat 10’da yapılan toplantıda Mustafa Kemal Paşa, memleketin içinde bulunduğu kötü durumu geniş bir şekilde anlattı ve bu durumdan kurtulmanın tek çaresinin topyekûn bir mücadele olduğunu ısrarla vurguladı. Mustafa Kemal ayrıca vatanın içine düştüğü kötü durumu açıkça ortaya koyan bir konuşma yapmış ve topyekûn bir savunma savaşı yapmanın zorunlu hale geldiğinden söz etmiş ve “Topluca direnmezsek İslam Endülüs’teki gibi Anadolu’da da yok olup gidecektir.” demiştir. Bu açıklamalar toplantıda bulunanlar için son derece yararlı ve aydınlatıcı olmuştur. Tokat halkının Millî Mücadele’ye desteğini almak için konuşmasına devam etmiş ve her şeye boyun eğmenin acıları artıracağını, çalışmanın elinden hiçbir şeyin kurtulamayacağını, Türk Milletinde gizli bulunan bir çok yetenek ve cevherin işi başarmaya yeterli olduğunu, kararsızların hemen hüküm yürütmemeleri gerektiğini ve başarının kesin olduğunu ifade ettikten sonra sözlerini şöyle tamamlamıştır: “Hiçbir savunma vasıtasına sahip olmasak dahi, dişimiz, tırnağımızla, zayıf ve dermansız kollarımızla mücadele ederek şeref ve haysiyetimizi, namusumuzu müdafaa etmeyi zaruri görüyorum. Tarih bize vatan uğrunda, canını, malını esirgemeyen milletlerin asla ölmediklerini, hâlâ yaşadıklarını göstermektedir. Ben hayatımı hiçbir zaman milletimden üstün görmedim ve görmeyeceğim. Vatanı kurtarmak uğrunda canımı feda etmek için yola çıktım. Her an millet için şerefimle ölmeye hazırım. Onun için buradayım. Hepinizi mücadeleye çağırıyorum.” Mustafa Kemal’in Tokat’ta o gün söylediği bu sözler O’nun verilecek olan ölüm kalım savaşına ne kadar kararlı ve hazır olduğunu ortaya koymaktaydı.
Tokat halkı vatanın ve milletin dar gününde elini taşın altına koyarak Millî Mücadele’ye her türlü desteği vermiştir. Selçuklu ve Osmanlılar döneminde bu şehre “Darun Nusret” (Yardımcı Şehir) unvanının verilmiş olması tesadüf olmasa gerektir.
Ankara Savaşı’ndan Osmanlı Devleti’nin yıkılışa sürüklendiği bir ortamda Mehmet Çelebi bu bölgede hükümdarlığını ilan etmiş ve önce bu yöre halkının desteğini alarak devletin birliğini ve düzenini yeniden sağlayarak Osmanlı Devleti’nin ikinci kurucusu olmuştu. Aynı şekilde Mustafa Kemal Paşa’da Osmanlı Devleti’nin yıkılışa doğru gittiği bir ortamda yeni Türk Devleti’nin temellerini bu topraklarda atmıştır.
Tokat halkı olarak bizler geçmişte devletimizin ve milletimizin bağımsızlığının tehlikeye düştüğü her dönemde üzerimize düşen sorumluluğun gereğini yerine getirmekten kaçınmadık.
İbn-i Kemal’in, Molla Hüsrev’in Plevne kahramanı Gazi Osman Paşa’nın torunları Onbeşliler Diyarı Tokat, bundan sonra da ülkesinin bağımsızlık mücadelesinde daima en ön saflarda olacaktır.
Programa katılımlarınızdan dolayı hepinize çok teşekkür ediyor, saygılar sunuyorum.”
Yapılan konuşmaların ardından Cumhuriyet Meydanında Atatürk’ün fotoğraflarının yer aldığı sergi gezildi. Bakan Karaismailoğlu, havayolu ile kentten ayrıldı. AHA.
