24 Temmuz tarihe damga vuran önemli günlerden biridir. Üç 24 Temmuz var ki bende çok özel. Ben hep özel değerlendiririm. Nedense benim kafama yerleşmiş bu üç 24 Temmuz.
24.Temmuz 1908 İkinci Meşrutiyetin İlanı; Osmanlı tarihinde ön planda yer alan bu 24 Temmuz yıllardır askıda olan (29 yıl) anayasayı yürürlüğe sokmuş, meclis-i Mebusan yeniden çalışmaya başlamıştır. 24 Nisan 1877’de çıkan Osmanlı-Rus Savaşı dolayısıyla meclis 1 yıl çalışamıyor 93 Harbi olarak bilinen bu savaşta Osmanlı ordusunun yenilgiye uğrar 13 Şubat 1878’de II. Abdülhamit meclisi süresiz kapatır. 1878-1908 arasında süren bu dönem “İSTİBDAT” dönemi olarak anılır.
24 Temmuz 1923 Lozan Antlaşması; Türkiye Cumhuriyetinin sınırlarının çizildiği Lozan Antlaşmasının imzalandı gündür. Osmanlı İmparatorluğu hukuki anlamda sona ermiş ve yerine Türkiye Cumhuriyeti kurulmuştur. Emperyalizmin Türkleri yok etme, Anadolu’yu işkâl ve sömürü planı sona ermiştir. Misak-ı Milli kısmen gerçekleşmiştir. Kapitülasyonlar kaldırılmış Mondros ve Sevr antlaşmaları yırtılmış Bağımsız Türkiye cumhuriyeti yaratılmıştır. Emperyalisler bu Antlaşmadan sonra Türkiye devletinin bağımsızlığını resmen kabul etmişlerdir. Lozan Türkiye Cumhuriyeti’nin tapusudur.
24 Temmuz 1968; yani 68 kuşağının ölen ilk Devrimcisi Vedat Demircioğlu’nun öldüğü gün. Amerikan savaş gemisi 6. Filo 1968 Temmuzunda İstanbul’da Dolmabahçe’ye demir attığında devrimci gençler karşılar onları, büyük gösteriler düzenlenir. Gösteriler polis baskınlarıyla bastırılmaya çalışılır. 17 Temmuz tarihinde polisin İTÜ Gümüşsuyu öğrenci yurdu baskınında pencereden atılan ve komaya giren Devrimci öğrencilerden Vedat Demircioğlu 24 Temmuz 1968 tarihinde ölür. Vedat DEMİRCİOĞLU 68 kuşağının ilk devrimci şehidi olarak anılır. Gösteriler Amerikan askerlerinin denize dökülmesiyle son bulur.
Ve 24 Temmuz 2024
İstanbul’un fethinden sonra kiliseden camiye çevrilen Ayasofya, 1934 yılında Atatürk’ün emri üzerine bakanlar kurulu kararıyla müzeye çevrilen AYASOFYA 24 Temmuz 2024 cami.
ŞANVER SARISALTUN
